De vier zorgwetten uitgelegd

Het Nederlandse zorgstelsel is een samenvoeging van verschillende wetten en regels. Hoe zit dat precies? Op deze pagina leggen we uit welke zorgwetten er zijn en hoe het zit met deze vier zorgwetten en het persoonsgebonden budget.

Inhoudsopgave

Zorgwetten in Nederland
Wat is Zorgverzekeringswet (Zvw)?
Wat is Wmo?

Wat is Wlz?
Wat is de Jeugdwet?
Persoonsgebonden budget

Zorgwetten in Nederland

Zorg in Nederland is geregeld in verschillende zorgwetten. Sinds 2015 vormen deze zorgwetten samen het Nederlandse zorgstelsel. De vier zorgwetten zijn:

Zorgverzekeringswet (Zvw)
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Wet langdurige zorg (Wlz)
Jeugdwet

Wat is de Zorgverzekeringswet (Zvw)?

De Zorgverzekeringswet (Zvw) is een wet waarin is bepaald dat alle iedereen in Nederland van 18 jaar en ouder een basisverzekering af moet sluiten. Daarnaast moeten zorgverzekeraars iedereen accepteren voor de basisverzekering en moeten zorgverleners zorg van goede kwaliteit bieden. Er zijn verschillende soorten zorg die onder de Zorgverzekeringswet vallen, namelijk:

Thuiszorg middels (wijk-)verpleging en verzorging.
Indicatie door medisch specialist of verpleegkundige.
Acute medische zorg zoals huisartsenzorg en ziekenhuiszorg.
Bezoek aan een medisch specialist, zoals een chirurg of internist.

Wat is Wmo?

De Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) is er om mensen hulp en ondersteuning te bieden op het gebied van hun gezondheid. Elke gemeente organiseert zelf de toegang tot de Wmo. Meestal komt er na een gesprek een voorstel en ontvangt u een Wmo-indicatie.

De soorten hulp en zorg die een gemeente (eventueel via zorgaanbieders) kan bieden, kunnen we onderverdelen in drie categorieën:

Algemene voorzieningen

Deze voorzieningen zijn hetzelfde voor alle WMO-patiënten in de gemeente. Dan kan het gaan om een maaltijdservice, dagbesteding of maatschappelijke opvang bij huiselijk geweld.

Maatwerkvoorzieningen

Dit zijn voorzieningen die op maat zijn gemaakt voor iemands specifieke situatie. Denk hierbij aan huishoudelijke hulp, aanpassingen aan de woning of individuele begeleiding.

Vervoersvoorzieningen

Soms maakt gebrek aan mobiliteit het moeilijk voor iemand om deel te nemen aan de maatschappij. De gemeente kan dan bijvoorbeeld een scootmobiel verlenen, aanpassingen aan de auto maken, een parkeerkaart voor gehandicapten verstrekken of een taxi betalen.

Goed om te weten: iedereen die gebruikmaakt van de Wmo moet een eigen bijdrage betalen aan het Centraal administratiekantoor (CAK).

Wat is Wlz?

De Wet langdurige zorg (Wlz) is er voor mensen die vanwege een ziekte of aandoening zijn aangewezen op intensieve 24-uurs zorg en dus niet meer alleen gelaten kunnen worden. Vaak gaat het hierbij om een verblijf in een zorginstelling, bijvoorbeeld een verpleeg- of verzorgingshuis, een woonvorm in de gehandicaptenzorg of intensieve zorg thuis. De Wlz is bedoeld voor mensen met:

Lichamelijke handicap.
Verstandelijke handicap.
Een zintuiglijke handicap.
Psychiatrische aandoening.
Somatische aandoening of beperking.
Psychogeriatrische aandoening of beperking.

Wlz aanvragen

Voordat u zorg uit de Wlz krijgt, heeft u een indicatie nodig. Hierin staat beschreven welke zorg u nodig heeft en wordt aangevraagd bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Via de website van het CIZ kunt u, of uw huisarts, een aanvraag doen voor langdurige zorg. Binnen zes weken ontvangt u bericht van het CIZ over het besluit.

Wat is de Jeugdwet?

De Jeugdwet is er voor kinderen en jongeren tot 18 jaar die zorg en extra ondersteuning nodig hebben. De Jeugdwet zorgt ervoor dat de versnippering van zorg voor de jeugd en zorg wordt tegengegaan en dat hulp dichter bij het gezin wordt georganiseerd. Deze zorg valt onder andere onder de Jeugdwet:

Zorg bij (lichte) lichamelijke of verstandelijke beperking.
Hulp bij opvoedingsproblemen.
Basis- en specialistische GGZ.
Gesloten jeugdzorg.
Jeugdbescherming.
Jeugdreclassering.

Goed om te weten: zodra een kind 18 jaar wordt, stopt jeugdhulp meestal. De meeste vormen van jeugdhulp vallen vanaf die leeftijd onder (een van de) andere zorgwetten.

Persoonsgebonden budget

Het persoonsgebonden budget (ook wel pgb) is een bedrag waarmee u zelf zorg in kunt kopen bij een zorgverlener. Het pgb is er voor iedereen die vanwege een beperking, aandoening of stoornis meer dan de gebruikelijke zorg, hulp of begeleiding nodig heeft. De hoogte van het persoonsgebonden budget is afhankelijk van de situatie. U kunt pgb aanvragen op basis van de verschillende zorgwetten:

Pgb Zvw	Pgb Wmo	Pgb Wlz	Pgb Jeugdwet
Voor wie? Personen die verpleging en zorg thuis nodig hebben.	Voor wie? Personen die ondersteuning of hulp nodig hebben thuis.	Voor wie? Personen die langdurig intensieve zorg nodig hebben in omgeving.	Voor wie? Jongeren die ondersteuning, zorg en hulp nodig hebben.
Waar aanvragen? De zorgverzekeraar.	Waar aanvragen? De gemeente.	Waar aanvragen? Het CIZ.	Waar aanvragen? De gemeente.
Hoe werkt het? 1. U meldt zich bij uw zorgverzekeraar. 2. U vraagt een Zvw-budget aan. 3. Uw zorgverzekeraar bekijkt vervolgens uw aanvraag. 4. Het kan zijn dat u uw pgb-aanvraag moet toelichten. 5. De verzekeraar beoordeelt of de aanvraag goed is of niet.	Hoe werkt het? 1. U meldt zich bij uw gemeente. 2. De gemeente bekijkt welke pgb zorg u nodig heeft. 3. U geeft aan dat u gebruik wilt maken van pgb zorg. 4. U beargumenteert waarom een pgb bij u past. 5. De gemeente beoordeelt of een pgb geschikt is voor u.	Hoe werkt het? 1. U meldt zich aan bij het CIZ. 2. Het CIZ bekijkt welke zorg u nodig heeft. 3. De indicatie wordt opgestuurd naar het zorgkantoor. 4. Bij het zorgkantoor vraagt u een pgb aan. 5. U beargumenteert waarom een pgb bij u past. 6. Het zorgkantoor beoordeelt of een pgb geschikt is voor u.	Hoe werkt het? 1. U meldt uw kind aan bij de gemeente. 2. De gemeente bekijkt op welke zorg uw kind recht heeft. 3. U beargumenteert waarom pgb zorg nodig is voor uw kind. 4. De gemeente beoordeelt of een pgb geschikt is en wordt toegekend.

Pgb Zwv
Voor wie? Personen die verpleging en zorg thuis nodig hebben.
Waar aanvragen? De zorgverzekeraar
Hoe werkt het? 1. U meldt zich bij uw zorgverzekeraar. 2. U vraagt een Zvw-budget aan. 3. Uw zorgverzekeraar bekijkt vervolgens uw aanvraag. 4. Het kan zijn dat u uw pgb-aanvraag moet toelichten. 5. De verzekeraar beoordeelt of de aanvraag goed is of niet.
Pgb Wmo
Voor wie? Personen die ondersteuning of hulp nodig hebben thuis.
Waar aanvragen? De gemeente
Hoe werkt het? 1. U meldt zich bij uw gemeente. 2. De gemeente bekijkt welke pgb zorg u nodig heeft. 3. U geeft aan dat u gebruik wilt maken van pgb zorg. 4. U beargumenteert waarom een pgb bij u past. 5. De gemeente beoordeelt of een pgb geschikt is voor u.
Pgb Wlz
Voor wie? Personen die langdurig intensieve zorg nodig hebben in omgeving.
Waar aanvragen? Het CIZ
Hoe werkt het? 1. U meldt zich aan bij het CIZ. 2. Het CIZ bekijkt welke zorg u nodig heeft. 3. De indicatie wordt opgestuurd naar het zorgkantoor. 4. Bij het zorgkantoor vraagt u een pgb aan. 5. U beargumenteert waarom een pgb bij u past. 6. Het zorgkantoor beoordeelt of een pgb geschikt is voor u.
Pgb Jeugdwet
Voor wie? Jongeren die ondersteuning, zorg en hulp nodig hebben.
Waar aanvragen? De gemeente
Hoe werkt het? 1. U meldt uw kind aan bij de gemeente. 2. De gemeente bekijkt op welke zorg uw kind recht heeft. 3. U beargumenteert waarom pgb zorg nodig is voor uw kind. 4. De gemeente beoordeelt of een pgb geschikt is en wordt toegekend.

Hoogte pgb

De hoogte van het PGB is niet inkomensafhankelijk. De hoogte van uw pgb is namelijk direct gelinkt aan uw zorgbehoefte. Waar het inkomen wél invloed op kan hebben, is de hoogte van de eigen bijdrage. Voor de meeste pgb's geldt namelijk een kleine eigen bijdrage. Krijgt u pgb vanuit de Jeugdwet? Dan geldt er nooit een eigen bijdrage.